دردسر همسایگی با زمین‌های رهاشده در نماز۵ 
بنیاد نیکوکاری عماد، شادی را به روستای کلاته‌سرهنگ آورد 
آموزشی فنون پرواز در فرودگاه مشهد
امروز آمده‌ایم حوالی جایی که بزرگ‌ترین منشأ آلودگی صوتی در مشهد است. جایی که قسمت عمودی دم یکی از هواپیما‌های از رده خارج، یک سر و گردن بلندتر از دیوار روبه‌رویمان و درخت‌های اطراف است و کابین کاپیتان آن قرار است در آینده اتاق عقد دانشجویان رشته‌های هوانوردی شود.
برخلاف تعداد زیادی از شهروندان ساکن در محدوده فرودگاه مشهد که دل خوشی از صدای این پرنده‌های آهنی ندارند، اینجا برای خیلی از دانشجویان، صدای پرواز بهترین و شیرین‌ترین صدا است؛ اصلا همان «صدای آرزو» است.
بیشتر کسانی که اینجا رفت‌و‌آمد دارند، روزی آرزو داشتند سوار بر مرکب آهنی غول پیکری، آسمان آرزوهایشان را بشکافند و حتی برای دقایقی بالاتر از این زمین نفس بکشند.
وارد مرکز آموزشی فنون و خدمات هوایی فرودگاه مشهد و دانشکده علمی-کاربردی فنون و خدمات هوایی شده‌ایم.
جایی که محل آموزش دوره‌های دانشگاهی و آزاد سایر رشته‌های هوانوردی است و البته جایی که به گفته رئیس دانشکده و دانشجویان خلبانی، محل تحصیل دانشجویانی است که از پس مخارج زیاد این رشته برمی‌آیند؛ و مهم‌تر، جایی که در کنار علاقه و تخصص، وجدان کاری می‌طلبد تا مسافرت با هواپیما در کشور ما هم مانند جهان به ایمن‌ترین شیوه مسافرت تبدیل شود.
اما این دو مرکز که در یک مکان قرار گرفته‌اند در یکشنبه گذشته، یعنی روز دانشجو و هواپیمایی شاهد رونمایی و بهره‌برداری از چند رویداد بودند.
افتتاح کارگاه‌های موتور جت که تاکنون در مشهد وجود نداشته است و رستوران و کافی‌شاپ هوایی که قرار است محل آموزش دوره‌های مهمانداری باشد مهم‌ترین رویداد‌ها بودند.
گفتگوی شهرآرامحله را با رؤسای مرکز آموزشی فنون و خدمات هوایی فرودگاه مشهد و دانشکده علمی-کاربردی فنون و خدمات هوایی و دو دانشجوی خلبانی و تعمیر و نگهداری هواپیما بخوانید.
کسی در هواپیمایی برنده است که زبان خارجی‌اش قوی باشد
مرکز آموزش فنون و خدمات هوایی فرودگاه مشهد که ریاست آن را کاظم عبداللهی به عهده دارد به همراه دانشکده علمی-کاربردی فنون و خدمات هوایی در یک مکان واقع شده‌اند.
این مرکز که یکی از پنج شعبه مرکز آموزش فنون و خدمات هوایی کشور است در سال ۱۳۵۶ تاسیس شده است و به ادعای رئیس مرکز، تنها شعبه فعال است که در آن، هم‌زمان دوره‌های آزاد و دانشگاهی برگزار می‌شود.
اما این تنها ادعای رئیس مرکز آموزش فنون و خدمات هوایی مشهد نیست؛ چراکه عبداللهی می‌گوید: امکاناتی که در این مرکز وجود دارد، در هیچ‌کدام از دیگر مراکز نیست. چهار هواپیمای فعال، سه هواپیمای آماده برای نصب موتور و یک هواپیمای سنگین (heavy) از مهم‌ترین امکانات این مرکز برای دانشجویان است.
به گفته او وجود یک هواپیمای سنگین در مرکز آموزش فنون و خدمات هوایی مشهد باعث شده اینجا تنها مرکزی باشد که دوره‌های مهمانداری در آن برگزار می‌شود.
عبداللهی با بیان اینکه همه خلبان‌های ایران، آموزش این رشته را از مراکز آموزش فنون و خدمات هوایی کشور شروع کرده‌اند، به برخی از افراد برجسته‌ای که در مرکز مشهد فعالیت داشته‌اند اشاره می‌کند و می‌گوید: افرادی مانند محمدباقر قالیباف، شهردار فعلی تهران و حسین خانلری، رئیس سابق سازمان هواپیمایی کشوری در این مرکز آموزش دیده‌اند و پرواز کرده‌اند.
همچنین شهید کاپیتان مسعود جلیلی که آخرین سمتش مدیرکل دفتر گواهینامه‌ها و خلبان یکم واحد وارسی پرواز است، یکی از استادخلبان‌های این مرکز بوده است.
به واسطه حضور چنین افرادی است که رئیس مرکز آموزش فنون و خدمات هوایی مشهد دوباره ادعا می‌کند: به جرئت می‌توانم بگویم مرکز آموزشی مشهد در خاورمیانه حرف اول را می‌زند.
این مسئول درباره افتتاح و بهره‌برداری کارگاه موتور جت و رستوران و کافی‌شاپ هوایی که هم‌زمان با روز دانشجو و هواپیمایی در مرکز مشهد انجام شد، بیان می‌کند: کارگاه موتور جت در مشهد نبود و دانشجویان، برای گذراندن این کارگاه باید به تهران می‌رفتند که خوشبختانه با افتتاح این کارگاه، کار دانشجویان هم تسهیل شد.
او می‌افزاید: رستوران و کافی‌شاپ هوایی نیز یکی از هواپیما‌های سنگین و از رده خارج است که با پیگیری‌هایی که انجام شد، مجوز برگزاری دوره‌های مهمانداری در آن را گرفتیم. در کنار آموزش دوره مهمانداری در این هواپیما قرار است از آن به عنوان رستوران و کافی‌شاپ نیز استفاده شود.
عبداللهی یک خبر خوب هم برای دانشجویانی که قصد دارند متاهل شوند دارد و می‌گوید: در آینده بسیار نزدیک می‌خواهیم کاکپیت (کابین کاپیتان) این هواپیمارا به عنوان اتاق عقد دانشجویی درست کنیم و عقد دانشجویانی را که تمایل دارند در آنجا برگزار کنیم.
اما گذشته از این اخبار، عبداللهی به عنوان تنها خلبان ایرانی که مجوز امضا کردن دفتر فنی هواپیما برای پرواز slow (انفرادی) را دارد، می‌گوید: مرکز آموزش فنون و خدمات هوایی مشهد، تنها شعبه‌ای است که سه پارت استاندارد، (۱۴۷) تعمیر و نگهداری و (۱۴۵) آموزش تعمیر و نگهداری و (۶۶) امتحانات را می‌تواند اجرا کند.
او به عنوان کسی که هم خلبان است و هم ریتینگ هواپیمایی کشوری را دارد، توصیه‌ای به علاقه‌مندان به رشته‌های هوانوردی دارد و بیان می‌کند: هرکسی که زبان خارجی قوی‌تری داشته باشد، در هوانوردی یک سر و گردن از بقیه بلندتر است.
او همچنین در رابطه با لزوم کسب گواهینامه‌های سازمان هواپیمایی کشوری، می‌گوید: در صنعت هوانوردی اگر فردی دکترای هوافضا هم داشته باشد، اما گواهینامه‌های سازمان هواپیمایی کشوری در شاخه‌های خلبانی و فنی را نداشته باشد، اجازه ندارد به هواپیما دست بزند و سوار آن شود.
علاقه و وجدان‌کاری
ساعت ۱۱:۳۰ از میان دو در کاملا باز، وارد محیط دانشکده می‌شویم. همان‌طور که به جلو می‌رویم، نرسیده به در ورودی ساختمان، رئیس دانشکده فنون و خدمات هوایی را داخل راهرویی که با داربست‌های فلزی ساخته‌شده، می‌بینیم.
جلیل شیرازی، دکترای برق‌مخابرات از دانشگاه فردوسی مشهد دارد و در حال حاضر، علاوه بر داشتن مسئولیت دانشکده فنون و خدمات هوایی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد مشهد نیز است.
در مرکز هشت رشته هوانوردی شامل خلبانی، تعمیر و نگهداری هواپیما، الکترونیک هواپیما آموزش داده می‌شود
او با اشاره به سال تاسیس دانشکده علمی-کاربردی فنون و خدمات هوایی مشهد در سال ۱۳۸۷ می‌گوید: این دانشکده زیر نظارت دانشگاه جامع علمی- کاربردی استان خراسان رضوی و سازمان هواپیمایی کشوری، با ۱۷ دانشجو در دو گرایش کاردانی خلبانی و کاردانی تعمیر و نگهداری هواپیما شروع به فعالیت کرده است.
شیرازی با بیان اینکه در حال حاضر، حدود ۵۰۰ دانشجو در این مرکز مشغول به تحصیل هستند، می‌افزاید: اکنون در این مرکز هشت رشته هوانوردی شامل خلبانی، تعمیر و نگهداری هواپیما، الکترونیک هواپیما (اویونیک) در مقاطع کاردانی و کارشناسی و ایمنی زمینی فرودگاهی و مهمانداری در مقطع کاردانی آموزش داده می‌شود که به همین دلیل، مرکز آموزش فنون و خدمات هوایی مشهد، جزو فعال‌ترین مراکز هوانوردی کشور محسوب می‌شود.
پذیرش دانشجو در دانشکده علمی-کاربردی فنون و خدمات هوایی مشهد، مشابه سایر مراکز علمی-کاربردی کشور است و ظرفیت پذیرش دانشجو نیز هر ترم تحصیلی توسط سازمان هواپیمایی کشوری تعیین می‌شود.
شیرازی می‌گوید: فارغ‌التحصیلان همه رشته‌های دبیرستان و هنرستان می‌توانند در یکی از رشته‌های هوانوردی ادامه‌تحصیل بدهند، اما چون تعداد واحد‌های ریاضی و فیزیک رشته‌های هوانوردی زیاد است، توصیه می‌شود فارغ‌التحصیلان رشته‌های ریاضی و تجربی این رشته‌ها را انتخاب کنند.
به گفته رئیس دانشکده فنون و خدمات هوایی، دانشجویی که یکی از رشته‌های هوانوردی را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کند باید با علاقه و جدیت درس بخواند. او می‌گوید: خلبانی و تعمیر و نگهداری هواپیما مسئولیت زیادی دارد و کسانی باید وارد این صنعت شوند که علاقه و وجدان‌کاری داشته باشند؛ چراکه با جان مردم سروکار دارند.
شیرازی به عنوان کسی که فقط دو ساعت و آن هم در کنار یکی از استاد‌های پرواز، تجربه پرواز آزمایشی در دانشکده هوانوردی داشته است، عنوان می‌کند: اینجا درستی معنای پرواز و مسئولیت آن را احساس می‌کنید و برخلاف زمان‌هایی که به‌عنوان مسافر در هواپیما نشسته‌اید، ترس دارید.
شاید یکی از سوال‌های مهم درباره رشته‌های هوانوردی، اطلاع از هزینه‌های تحصیل باشد که شیرازی در این باره می‌گوید: فردی که رشته خلبانی را انتخاب می‌کند باید توان پرداخت هزینه‌های این رشته را داشته باشد.
چراکه دانشجویان این رشته علاوه بر گذراندن دروس آکادمیک باید ساعت‌های عملی پرواز را هم طی‌کنند که هزینه هر ساعت پرواز حدود ۵۰۰ هزارتومان است و به همین دلیل می‌گوییم خلبانی رشته گرانی است.
به گفته رئیس دانشکده فنون و خدمات هوایی هر دانشجوی مقطع کاردانی حداقل ۱۰ ساعت و هر دانشجوی مقطع کارشناسی حداقل ۴۰ ساعت باید پرواز داشته باشد.
اما دلیل این گرانی‌ها چیست؟ که شیرازی پاسخ می‌دهد: دوره‌های پرواز را شرکت‌های خصوصی انجام می‌دهند و به‌دلیل گران‌بودن هواپیما و سوخت آن، طبیعی است که هزینه‌ها گران تمام شود.
درصد حضور خانم‌ها در رشته‌های هوانوردی هم سوال دیگری بود که از رئیس دانشکده هوانوردی پرسیدیم.
او با اشاره به اینکه پذیرش دانشجو در رشته‌های هوانوردی محدودیت جنسیت ندارد، می‌گوید: تا چند سال گذشته خانم‌ها نیز در رشته خلبانی پذیرش می‌شدند و ساعت‌های پرواز را هم می‌گذراندند، اما به دلیل اینکه سازمان هواپیمایی کشور، خلبان خانم استخدام نمی‌کند، فعلا در این رشته فقط آقایان مشغول به تحصیل می‌شوند.
همچنین در رشته‌های ایمنی زمینی و تعمیر و نگهداری به دلیل سخت‌بودن کار، تعداد خانم‌ها کم است، اما در رشته مهمانداری تقریبا تعداد خانم‌ها و آقایان در این مرکز، مساوی است.
او در پایان به افرادی که علاقه دارند در رشته‌های هوانوردی تحصیل کنند توصیه می‌کند از آموزش جدی زبان انگلیسی غافل نباشند؛ چراکه رشته‌های هوانوردی جزو مشاغل بین‌المللی است.
بال‌های گشوده برای پرواز بر آسمان بهترین‌ها
- چطور شد که این رشته دانشگاهی را انتخاب کردید؟
من در هنرستان سیدجمال الدین اسدآبادی، مکانیک خواندم. یکی از دلایلی که این رشته را در هنرستان انتخاب کردم، علاقه زیاد به کار‌های فنی بود.
در کنار ذهن فنی، به هواپیما هم خیلی علاقه داشتم و دوست داشتم کار‌های فنی مربوط به این وسیله را انجام دهم.
همین علاقه باعث شد بعد از دیپلم، از طریق دوست پدرم که در یکی از شرکت‌های هواپیمایی مشغول است درباره رشته‌های هوانوردی تحقیق کنم.
بعد از اینکه مطمئن شدم رشته تعمیر و نگهداری هواپیما همان رشته‌ای است که می‌خواهم، دفترچه دانشگاه را گرفتم و به عنوان دانشجو در دانشگاه ثبت نام کردم.
- پس از ورود به دانشگاه، نظرتان درباره این رشته چه بود؟
آنجا در کنار یکسری دروس تئوری، دروس عملی هم داشتیم که این دروس برای من خیلی جذابیت داشت. آن‌قدر جذابیت داشت که درخواست می‌دادم ما را ببرند داخل فرودگاه تا هواپیما‌های آنجا را از نزدیک ببینیم.
البته ما در دوره تحصیل از این بازدید‌ها داریم. مثلا چنددفعه به آشیانه طوس رفتیم و آنجا موتور جت‌ها، هواپیما‌های روسی و آمریکایی را دیدیم و هربار بیشتر کنجکاو می‌شدیم تا نحوه ساخت هواپیما و مواد و قطعات به کار رفته در آن و نحوه اسمبل کردن قطعات را بیشتر بدانیم.
- یک مهندس تعمیر و نگهداری هواپیما، پس از گذراندن دوره دانشگاهی می‌تواند در شرکت‌های هواپیمایی مشغول شود؟
خیر. پس از پایان دوره کاردانی باید در آزمون B۱ که ویژه تعمیر و نگهداری هواپیما است و توسط سازمان هواپیمایی کشور در تهران برگزار می‌شود، شرکت کنیم و یکی از رتبه‌های آلفا، براوو و چارلی را اخذ کنیم تا بتوانیم به عنوان مِن‌تننس به کار جدی مشغول شویم.
البته قبل از آن امتحان، سازمان هواپیمایی کشور نیز یک تست پزشکی از این افراد می‌گیرد که باید فرد در آن تست از نظر پزشکی برای فعالیت در کار تعمیر و نگهداری هواپیما، تایید شود. ناگفته نماند که تست پزشکی برای مهندسان تعمیر و نگهداری، سبک‌تر از خلبان‌هاست.
- شما در آزمون B۱ شرکت کردید؟
بله و توانستم درجه براوو را بگیرم.
- شما مدتی است که هم‌زمان با تحصیل در یکی از شرکت‌های هواپیمایی مشغول به کار هم شده‌اید. از سختی‌های کار تعمیر و نگهداری هواپیما بگویید؟
کار، ۳۶۰ درجه با زمان تحصیل فرق دارد و اصلا آن چیزی که در زمان دانشجویی می‌بینیم، نیست. مهندسان تعمیر و نگهداری هواپیما در حین کار با مواد شیمیایی و ماده هیدرولیکی و بسیاری از اتفاقات عجیب و غریب روبه‌رو هستند. آنها با بنزین هواپیما و گوگرد سروکار دارند که همه این موارد از سلامتی و عمر می‌کاهد.
به نظر من یک مهندس تعمیر و نگهداری هواپیما باید از جانش بگذرد تا سلامتی مسافران یک هواپیما را تضمین کند. او باید نسبت به کارش مسئولیت داشته باشد.
- دلیل شما برای انتخاب این شغل سخت و پرمسئولیت چیست؟
علاقه. می‌دانم که در کارم موفق می‌شوم، چون به آن علاقه دارم. در کار ما اگر علاقه نباشد، موفقیت هم نیست و فرد در کار درجا می‌زند.
- یکی از مسئله‌های مهم جوانان بعد از تحصیل، اشتغال است؛ بازار کار رشته شما چطور است؟
رشته تحصیلی ما در ایران به دلیل وجود برخی تحریم‌ها، متاسفانه بازار کار خوبی ندارد، اما یکی از اصول هواپیمایی این است که هرکس می‌خواهد وارد سازمان هواپیمایی شود باید زبان انگلیسی‌اش قوی باشد. بعد از آن داشتن مدرک تایپ انواع هواپیماهاست که خیلی اهمیت دارد. اگر این‌طور باشد فرد در یافتن شغل، جلوتر از دیگران است.
ولی به صورت کلی، موقعیت کار یک مهندس تعمیر و نگهداری خیلی بهتر از یک خلبان است، چون یک هواپیما حداکثر ۲ خلبان دارد، اما ۲۰ مهندس آن پرواز را همراهی می‌کنند.
- چه آرزویی دارید؟
در حال حاضر در کنار کار تصمیم دارم مدارج عالی رشته‌ام را تا گرفتن مدرک دکتری هوافضا طی کنم. اما دوست دارم روزی در یکی از ایرلاین‌های معتبر دنیا جزو بهترین مهندسان تعمیر و نگهداری هواپیما باشم.
عرصه تنگ فعالیت برای جوان‌ترها
- از رشته دیپلم و معدلتان شروع کنید. در هنرستان چه رشته‌ای را خواندید و با معدل چند فارع‌التحصیل شدید؟
من در هنرستان شهید دکتر بهشتی، مکانیک خواندم و با معدل حدود ۱۵ از هنرستان فارغ‌التحصیل شدم.
- این معدل برای ادامه تحصیل در رشته خلبانی، معدل کمی نبود؟
به طور کلی، دروس ریاضی و فیزیک و زبان انگلیسی در خلبانی خیلی اهمیت دارند و فرد باید در این دروس قوی باشد، اما من به خلبانی علاقه زیادی داشتم. و با توجه به علاقه و رشته‌ام که فنی بود تصمیم گرفتم در این رشته ادامه تحصیل دهم.
- چطور شد که به خلبانی علاقه‌مند شدید؟
پدرم بازنشسته نیروی هوایی است و به واسطه شغل او با خلبان‌های نظامی و افراد شاغل در این حوزه ارتباط زیادی داشتیم که همین ارتباطات، من را به خلبانی علاقه‌مند کرد.
در کنار آن، برادر بزرگ‌ترم نیز کنترلر برج مراقبت فرودگاه مشهد هم است که وجود این مشاغل در خانواده‌ام، من را برای انتخاب رشته خلبانی مصمم‌تر کرد.
- بعد ورود به دانشگاه بازهم به خلبانی علاقه دارید؟
بله. ولی تحصیل در این رشته سختی‌های خودش را دارد.
- چه سختی‌هایی؟
هزینه تحصیل در رشته خلبانی زیاد است و نمی‌شود همه آنها را به گردن خانواده گذاشت.
هزینه تحصیل در رشته خلبانی زیاد است و نمی‌شود همه آنها را به گردن خانواده گذاشت
علاوه برهزینه‌ها، یکسری مجموعه‌ای از مشکلات دیگر هم وجود دارد که دوره تحصیل را طولانی می‌کند. مثلا مدتی بود که در مشهد، سوخت هواپیماها نبود و نمی‌توانستیم ساعت‌های پرواز را طی کنیم.
یا آب و هوای نامناسب که دوباره مانع انجام پرواز می‌شود. به دلیل این مشکلات است که دانشجویان خلبانی باید به شهرهای دیگر مانند تهران مسافرت کنند که این موضوع نیز هزینه‌ها را افزایش می‌دهد.
- خلبان‌ها، درجه‌هایی روی لباس‌هایشان دارند، مفهوم این درجه‌ها چیست؟
به هرکدام از آن خط‌های زردرنگ روی لباس خلبان، ریت می‌گویند.
یک ریتی‌ها یعنی مجوز پرواز انفرادی را ندارند. دو ریتی‌ها یعنی اینکه slow شده‌اند و می‌توانند انفرادی پرواز کنند که درجه من در حال حاضر دوریتی است. سه ریتی‌ها یعنی اینکه مدرک C.P.L را گرفتند و در نهایت، چهارریتی‌ها که کاپیتان هستند.
- و سختی‌های بازار کار برای دانشجویان خلبانی؟
متاسقانه در این رشته، عرصه برای فعالیت جوانان خیلی تنگ است. خلبان‌های بازنشسته نیروی هوایی با دو،سه هزار ساعت تجربه پرواز، بعد از بازنشستگی می‌آیند قسمت کشوری و به دلیل داشتن سابقه و تجربه، به راحتی در شرکت‌های هواپیمایی مشغول به کار می‌شوند، اما جذب جوانان در شرکت‌های هواپیمایی سخت است. مشکل دیگر وجود کادر پروازی خارجی در کشور است.
در حال حاضر، کشورهای دیگر که می‌خواهند به ایران هواپیما بدهند، برای چند سال نخست، با کادر پروازی همان کشور، هواپیما را به ایران اجاره می‌دهند و این مسئله بازار کار فارغ‌التحصیلان رشته‌های هوانوردی را ضعیف‌تر کرده است.
- و در آخر، خاطره‌ای از پرواز دارید؟
قبل از پروازهای آزمایشی باید مشکلات احتمالی که ممکن است در طول مسیر برایمان اتفاق بیفتد را پیش بینی کنیم و تعدادی لباس مناسب، مقداری آذوقه و ... همراه داشته باشیم.
اما یک بار در یکی از پروازهای ناوبری که از کرج به زنجان می‌رفتیم به دلیل سهل انگاری، بدون داشتن وسایل لازم اقدام به پرواز کردیم. خوشبختانه در مسیر رفت مشکلی پیش نیامد و مستقیم از فرودگاه کرج در فرودگاه زنجان نشستیم.
اما زمان برگشت به دلیل نامساعد بودن آب‌و‌هوا نتوانستیم برگردیم و مجبور شدیم یک شب بدون تجهیزات، پرواز را متوقف کنیم و پس از یک روز به کرج برگردیم. این‌طور بود که پرواز چهارساعته به پرواز یک روزه و آن هم بدون داشتن حداقل امکانات تبدیل شد.
* این گزارش سه شنبه، ۱۸ آذر ۹۳ در شماره ۱۲۵ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.
لینک کوتاه
روایات مشابه
ارسال نظر
آوا و نمــــــای شهر
